Weer een kwaaltje erbij

Je zwangerschap is een ontzettend bijzondere periode, maar helaas ook een periode van ontzettend-veel-zwangerschapskwaaltjes (zeg gerust maar Kwalen met een hoofdletter K). Oedeem is er hier één van. Weer zo’n moeilijke term, maar het is niets meer dan het vasthouden van vocht. Helaas maak je je ook meer zorgen tijdens de zwangerschap, dus misschien vraag jij je wel af: kan het kwaad dat mijn lichaam extra vocht vasthoudt tijdens de zwangerschap? Om je meteen te verlossen van deze zorg: nee! Vervelend is het natuurlijk wel, want bij de meeste vrouwen gaat het om zo’n 2-3 extra liter vocht, en helaas dus ook 2-3 extra kilootjes.

Niet het meest gezellige onderwerp, maar wel heel relevant als deze kwaal toeslaat: Wat kan je doen om het afdrijven van het vocht te stimuleren? Als je last hebt van oedeem sta je waarschijnlijk te springen om deze tips meteen toe te passen. Maar voordat je hier als een kip zonder kop mee aan de slag gaat, is het goed om de aard van het beestje beter te leren kennen: wat houdt deze kwaal precies in en wat zijn mogelijke oorzaken? Let’s get to it!

Wat is oedeem?

Om deze ingewikkelde term maar meteen toe te lichten: je hebt last van oedeem wanneer jouw lichaam vocht vasthoudt op plekken waar zich normaal maar weinig tot helemaal geen vocht bevindt. Vochtophoping ontstaat op deze plekken omdat het vocht niet goed kan worden afgevoerd via de bloedsomloop, en natuurlijk niet op magische wijze kan verdwijnen.

Tijdens jouw zwangerschap zal het waarschijnlijk om vochtophoping in jouw benen, enkels, voeten, handen en armen gaan. En ja, helaas ook het gezicht in sommige gevallen. Vochtophoping in het gezicht wordt ook wel een vollemaansgezicht genoemd (ik weet het, geen grappige term als je er last van hebt).

Wees getroost als jij hier last van hebt, want het is een veelvoorkomende zwangerschapskwaal die vooral in het derde trimester veel ‘slachtoffers’ maakt. Én, na jouw zwangerschap zal deze kwaal vanzelf weer verdwijnen. No worries, momma!

Symptomen van oedeem

Oedeem is geen ingewikkelde kwaal die moeilijk te herkennen valt. No surprise here, maar oedeem kan herkend worden aan een zwelling onder de huid. Daarnaast zijn er nog een aantal andere typische symptomen van oedeem:

• Gespannen gevoel bij de zwelling;
• De opgezwollen huid heeft een blinkend of uitgerekt uiterlijk;
• Benauwdheid of kortademigheid wanneer je je inspant, of wanneer je platligt;
• Je bent sneller vermoeid dan normaal;
• 2 à 3 kilogram aankomen binnen enkele dagen.

Een andere manier om oedeem bij jezelf vast te stellen, is door je vinger stevig in de opgezwollen huid te drukken en dan weg te halen. Zie je een putje of deukje op deze plek? Dan heb je last van oedeem.

Oorzaken van oedeem tijdens je zwangerschap

In de meeste gevallen is oedeem tijdens de zwangerschap een vervelende, maar onschuldige zwangerschapskwaal. Dit zijn mogelijke oorzaken:

• Groeiende baarmoeder: Jouw groeiende baarmoeder kan mogelijk extra druk uitoefenen op de bloedvaten die verantwoordelijk zijn voor het transport van bloed van je onderrug naar je hart. Door de extra druk verloopt dit transport moeilijker.
• Zwangerschapshormonen: Deze hormonen zorgen ervoor dat de wand van jouw bloedvaten dunner wordt, waardoor vocht afkomstig uit de bloedvaten eenvoudig het weefsel in kan lopen.
• Grotere hoeveelheid bloed: Tijdens je zwangerschap maakt jouw lichaam meer bloed aan, wat leidt tot een grotere druk op jouw benen.

In sommige gevallen kan oedeem wel wijzen op een ernstige, onderliggende aandoening, zoals hart-, lever- of nierfalen. Heb jij last van vochtophoping in combinatie met een hoge bloeddruk? Dan zou dit kunnen duiden op een zwangerschapsvergiftiging. Neem in dit geval onmiddellijk contact op met je huisarts, aangezien dit risico’s voor jou en de baby met zich meebrengt.

Tips tegen oedeem

Als je hoopte dat oedeem misschien voorkomen kon worden, moet ik je helaas teleurstellen. Wel kun je deze zwangerschapskwaal met simpele tips bestrijden:

• Wees zuinig met zout eten. Hierdoor zul je minder vocht vasthouden.
• Wees niet zuinig met water drinken. Meer water drinken staat gelijk aan meer plassen, en dat is weer goed voor het afvoeren van het overtollige vocht.
• Probeer voldoende te bewegen. Dit stimuleert de doorbloeding.
• Neem wisseldouches. Het afwisselen van koud en warm water zal de bloedsomloop ook extra stimuleren, zeker na het sporten.
• Draag steun- of compressiekousen. Het is niet zo sexy, maar wel voor een goed doel. Doordat deze kousen strak zitten en voldoende druk uitoefenen op jouw benen, zul je minder snel last hebben van vochtophoping.
• Verhoogd voeteneinde. Een verhoogd voeteneinde zorgt ervoor dat het vocht makkelijker uit je benen afgevoerd kan worden. Een goede tip is daarom om een kussen onder je benen te leggen bij het zitten of liggen.
• Masseren. Het masseren van de benen of voeten kan bijdragen aan het verplaatsen van het overtollige vocht. Een tip hierbij is om altijd richting het bovenlijf te masseren.

En, pretty mommy: wees niet te streng voor jezelf en je lichaam! Je bent mooi zoals je bent, en je bent bezig met het creëren van een prachtig wondertje. Dat verdient al een superwoman award op zich ;)