De doula

Je bent zwanger en denkt al volop na over de bevalling. Met vreugde, want die gebeurtenis leidt tot de eerste ontmoeting met jouw kleine wondertje. Maar misschien ook wel met wat angst (zeker na het zien van films en series waarin vrouwen de longen uit hun lijf schreeuwen tijdens de bevalling). Hierdoor ga je wellicht ook al nadenken over de personen die bij jouw bevalling aanwezig zullen zijn en die jou op allerlei manieren door de bevalling heen zullen slepen. Jouw verloskundige of gynaecoloog zal een grote rol bij jouw bevalling spelen, net zoals jouw partner. Heb jij het gevoel dat je hiernaast toch nog wat extra steun kunt gebruiken (lees: ongetwijfeld nodig zult hebben) tijdens de bevalling? Dan kies je misschien voor je moeder of zus. Het inschakelen van een persoonlijke geboortecoach, een zogeheten doula, is ook een goed idee. Weer zo’n moeilijk woord, hoor ik je al peinzend zeggen. We come to the rescue met antwoord op de volgende vragen: wat is een doula, wat doet een doula en waarom zou je voor een doula kiezen? Oh ja, en natuurlijk wat de kosten van een doula zijn (niet onbelangrijk).

Wat is een doula?

Een doula (Grieks voor ‘helpende vrouw’) wordt ook wel een ‘bevallingscoach’ of ‘geboortecoach’ genoemd. Zij ontneemt jou heel wat kopzorgen omtrent jouw bevalling én zwangerschap door een hoop zaken voor jou te regelen, maar jou tegelijkertijd ook te voorzien in de steun die jij nodig hebt. Hierdoor vormt een doula een fijn vertrouwenspersoon tijdens de zwangerschap en de bevalling, maar ook nog even na de geboorte van jouw mini me (naast de verloskundige). Ook is het zo dat je een doula zowel bij een ziekenhuisbevalling als bij een thuisbevalling kunt inschakelen.

Verder is het belangrijk om te weten dat een doula geen medische achtergrond heeft, waardoor ze jouw verloskundige of gynaecoloog nooit kan vervangen. Door haar ervaring met verschillende zwangere vrouwen en bevallingen zal de doula wel snel aan de bel kunnen trekken tijdens de bevalling wanneer ze de indruk krijgt dat er iets misgaat. Daarnaast kan ze jou en je partner extra informatie geven omtrent medische beslissingen zodra deze door zorgverleners gecommuniceerd worden tijdens de bevalling.

Steun van een doula tijdens de zwangerschap

Het opbouwen van een band met jouw doula zal beginnen in een kennismakingsgesprek. Zoals de naam het zelf al zegt, dient dit gesprek om elkaar beter te leren kennen en erachter te komen of jullie een klik met elkaar hebben. Dit is enorm belangrijk, aangezien zij jou tijdens één van de belangrijkste en spannendste momenten van jouw leven zal bijstaan.

Wanneer jullie een goede klik met elkaar hebben, zullen er na het kennismakingsgesprek nog twee vervolggesprekken volgen. Tijdens deze gesprekken zal de doula jou heel wat informatie omtrent jouw zwangerschap en bevalling geven. Zo zal ze je toelichten wat er allemaal in jouw lichaam verandert tijdens de zwangerschap (mocht je bepaalde zwangerschapskwaaltjes zelf nog niet helemaal kunnen plaatsen). Ook zal ze je helpen met het voorbereiden op jouw bevalling, door jou uit te leggen in welke houdingen je de weeën het beste kunt opvangen en door jou ademhalings- en ontspanningstechnieken aan te leren. Door deze zaken te bespreken begeleidt jouw doula je met het opstellen van een geboorteplan.

Naast deze gesprekken kun je jouw doula altijd bellen, e-mailen of appen met vragen, of simpelweg omdat je bepaalde angsten of twijfels rondom jouw zwangerschap of bevalling wilt bespreken. Zij zal jou geruststellen en je laten weten dat het goed komt. Op deze manier ondersteunt jouw doula jou door jou te voorzien in de nodige informatie, maar zeker ook op emotioneel vlak. Hierdoor bouwen jullie een band op, waardoor de aanwezigheid van jouw doula vertrouwd zal aanvoelen tijdens de bevalling.

Steun van een doula tijdens de bevalling

De steun van een doula tijdens de bevalling heb je misschien nog wel meer nodig dan haar steun tijdens de zwangerschap. Daarom staat jouw doula vanaf de 37^e week van de zwangerschap 24 uur per dag voor jou klaar. Zodra jij de allereerste weeën voelt, zal de doula meteen naar jou toekomen en niet meer van jouw zijde wijken tot de baby er is.

Jouw doula zal er alles aan doen om ervoor te zorgen dat jij (en eventueel jouw partner) zo kalm en rustig mogelijk blijft tijdens de bevalling. Dit houdt ook in dat ze je moed zal inspreken en je eraan zal herinneren dat het belangrijk is om op je ademhaling te focussen. Ook kan ze je een massage geven om de bevallingspijn te verminderen en je begeleiden met het aannemen van een fijne bevalhouding. Doordat jullie heel wat contact tijdens de zwangerschap hebben gehad weet jouw doula precies wat jij nodig hebt tijdens de bevalling en waar jij je comfortabel bij voelt. Dit kan dus bijvoorbeeld ook een kopje thee zijn, waar zij dan zeker voor zal zorgen! Indien jij dit wenst, kan jouw doula ook een beval-verslag met foto’s opstellen. Leuk voor later!

Daarnaast kan een doula tijdens de bevalling waardevol zijn om medische informatie, die door zorgverleners gegeven wordt, op een eenvoudige wijze uit te leggen aan jou en je partner. Hierdoor kunnen jullie goed geïnformeerd medische keuzes maken tijdens de bevalling. Zelfs wanneer een onverwachte keizersnede nodig is, is de steun van een doula kostbaar. Vaak hebben doula’s de toestemming om jou te begeleiden in de operatiekamer, waardoor ze jou stap voor stap kunnen uitleggen wat er gaat gebeuren.

Steun van een doula na de bevalling

Een doula zal ook na de bevalling nog voor jou klaarstaan in de kraamperiode. Ze is er om vragen te beantwoorden, maar ook om na te praten over jouw bevalling. De bevalling is een spannende en bijzondere gebeurtenis waarbij je veel nieuwe indrukken krijgt. Jouw doula kan eventuele ‘gaps’ in jouw herinnering van je bevalling opvullen. Daarnaast kan hierover praten ook helpen om de bevalling emotioneel te verwerken. Ook hierbij zal de doula jouw kraamverzorgende niet vervangen, maar eventueel aanvullen met niet-medische hulp indien nodig.

Waarom voor een doula kiezen?

• Onvoorwaardelijke steun tijdens je volledige bevalling. De ontsluitingsfase van jouw bevalling kan een tijd duren, en daardoor is het voor de zorgverlener niet haalbaar om tijdens deze volledige fase bij jou te blijven. Ze zal wel af en toe komen checken hoe het met je gaat. Daarom is het fijn dat je wel iemand hebt die tijdens de volledige bevalling bij jou kan en zal blijven, namelijk jouw doula!
• Angst voor de bevalling. Het is niet zo gek dat veel vrouwen bang zijn voor hun bevalling, aangezien bevallen in de media als een verschrikkelijke gebeurtenis wordt voorgesteld. Daarnaast kan het natuurlijk ook zo zijn dat je al een keer bevallen bent en dat dit een vervelende ervaring was. Een doula kan jou dan moed inspreken, geruststellen dat het goedkomt en jou begeleiden tijdens de bevalling (maar ook al van tevoren), om jouw angsten en zorgen omtrent de bevalling te verminderen.
• Optimaal ontspannen tijdens de bevalling. Door alle gesprekken die je met jouw doula tijdens de zwangerschap gehad hebt, weet zij als geen ander wat er voor jou nodig is om te ontspannen en je comfortabel te voelen tijdens je bevalling. En dat is belangrijk, aangezien ontspanning het risico op medische complicaties verkleint.
• Je hebt geen partner of je partner kan niet bij de bevalling zijn. Of je nou alleen bent en geen partner hebt, of een partner hebt die wegens omstandigheden mogelijk niet bij de bevalling kan zijn: een doula kan jou voldoende steun tijdens de bevalling bieden.
• Jouw partner vindt de bevalling spannend. Het verbaast je misschien (of niet), maar jouw bevalling is voor jouw partner ook een spannende gebeurtenis, waar misschien wel wat zorgen en angsten bij komen kijken. Een doula kan jouw partner ook begeleiden tijdens de bevalling, door bijvoorbeeld uit te leggen hoe ervoor gezorgd kan worden dat jij je zo comfortabel mogelijk voelt tijdens de bevalling. Ook wanneer jouw partner met vragen zit tijdens de bevalling, kan een doula deze meteen beantwoorden.
• Jouw bevalling bewust ervaren. Een doula kan jou helpen om jouw bevalling zo bewust mogelijk mee te maken wanneer je ervoor kiest om de bevalling zonder pijnbestrijding in te gaan. Dit kan zij onder andere doen door jou te begeleiden met ademhalings- en ontspanningstechnieken, en eventueel een massage te geven om de bevallingspijn te verminderen.
• Medische indicatie. Een doula kan ook ingeschakeld worden wanneer jij een medische indicatie hebt. Zij vormt een fijn vertrouwenspersoon met wie jij jouw opties kunt bespreken om ze vervolgens vast te leggen in een geboorteplan. Tijdens de bevalling kan zij jouw wensen verder ophelderen bij het zorgpersoneel, zodat er toch zo veel mogelijk aan jouw wensen voldaan wordt ondanks jouw medische indicatie. Ook bij een keizersnede mag een doula vaak aanwezig zijn.

Kosten van een doula

Extra hulp en services omtrent jouw zwangerschap en bevalling zijn vaak welkom, maar dan hoor je het financiële stemmetje in jouw hoofd die de volgende vraag stelt: wat zijn de kosten? Iedere doula hanteert een eigen tarief, maar over het algemeen ligt de prijs voor een basispakket tussen de 750 en 1500 euro. Dit basispakket omvat een kennismakingsgesprek, twee vervolggesprekken, onbeperkt contact (telefonisch of per e-mail) tijdens de zwangerschap, ondersteuning tijdens de gehele bevalling en een gesprek tijdens de kraamperiode.

Het inschakelen van een doula valt helaas niet onder het basispakket van de zorgverzekering. De kans is wel groot dat een gedeelte van de kosten van een doula door een aanvullende zorgverzekering gedekt wordt.