Dit moet je weten

Eén ding is zeker: zwangerschapskwaaltjes kun je missen als kiespijn. En jammer genoeg komen ze vaak voor in groten getale met hoofdletter G. Een zwangerschapskwaaltje (lees: vijand) dat menig vrouw bekend voor zal komen is bekkenpijn. Maar liefst de helft van de zwangere vrouwen heeft hier wel eens last van. Een gedeelte van deze vrouwen heeft er zelfs zo veel last van dat ze hun dagelijkse routine niet meer zoals voorheen kunnen aanhouden. Sommige vrouwen worden ook na hun zwangerschap nog lastiggevallen door deze kwaal. Maar hoe ontstaat bekkenpijn, wat zijn de symptomen van bekkenpijn en wat kun je doen om de pijnklachten te verminderen?

Hoe ontstaat bekkenpijn?

Bekkenpijn wordt veroorzaakt door bekkeninstabiliteit tijdens de zwangerschap. Dit houdt in dat de verbinding, bestaande uit gewrichten en gewrichtsbanden, tussen de twee schaambeenderen een stuk weker en rekbaarder wordt tijdens de zwangerschap door zwangerschapshormonen. Daarnaast kunnen jouw groeiende baarmoeder en de verandering in jouw lichaamshouding hier een rol in spelen. In sommige gevallen worden deze gewrichten en gewrichtsbanden zo week en rekbaar dat de verschillende botdelen in het bekken verplaatsen. Wanneer de omringende spieren niet in staat zijn om alles op zijn plek te houden, kun je last hebben van bekkeninstabiliteit en dus ook bekkenpijn.

Hoe vervelend bekkenpijn en bekkeninstabiliteit ook kunnen zijn, het soepeler worden van deze gewrichten en gewrichtsbanden heeft juist een belangrijke functie: dit bevordert het proces van het bevallen, aangezien de baby via jouw bekken naar buiten komt. Een bekken dat niet meegeeft zal het bevallen juist moeilijker maken.

Wanneer kun je bekkenpijn krijgen?

Meestal krijgen vrouwen die voor het eerst zwanger zijn vanaf het tweede trimester last van bekkeninstabiliteit en bekkenpijn. Ben jij al een keer in verwachting geweest? Dan is de kans groot dat je eerder dan het tweede trimester al last krijgt van bekkeninstabiliteit en bekkenpijn. De reden hiervoor is dat de gewrichten en gewrichtsbanden al eerder weker worden omdat je voorheen al zwanger geweest bent. Helaas is het ook zo dat de klachten van bekkeninstabiliteit erger kunnen worden naarmate de zwangerschap vordert.

Sommige vrouwen hebben na de zwangerschap nog steeds last van bekkeninstabiliteit, of krijgen er zelfs dan pas last van. Dit kan gebeuren wanneer de gewrichtsbanden tijdens de bevalling te veel uitgerekt zijn.

Wat zijn de symptomen van bekkeninstabiliteit?

Bekkeninstabiliteit kan helaas heel wat pijntjes en andere klachten veroorzaken. Iedere vrouw heeft weer op een andere manier last van bekkeninstabiliteit, maar de meest voorkomende klachten zijn:

• Pijn in het bekken of rond het schaambeen. Deze pijn kan overgaan op de binnenkant van de bovenbenen, de lies of de schede.

• Pijn in de onderrug. Deze pijn kan overgaan op de billen, de lies, de achterzijde van de bovenbenen en de onderbenen.

• Pijn rond de stuit. Je kunt ook last hebben van het laagste punt in het midden van je rug door bekkeninstabiliteit. De pijnklachten kunnen verergeren wanneer je moe bent of bepaalde bewegingen maakt, zoals bukken of hardlopen.

• Bekkeninstabiliteit kan ervoor zorgen dat je pijn ervaart bij het ‘starten’ van een beweging, zoals opstaan na het zitten.

• Een ander vervelend gevolg van bekkeninstabiliteit is vermoeidheid. Dit zal niet voor iedere zwangere vrouw hetzelfde zijn; de mate waarin je last hebt van bekkeninstabiliteit zal een belangrijke factor hierbij zijn. Wel is het over het algemeen zo dat langdurig in dezelfde positie staan of zitten en slenteren zullen bijdragen aan vermoeidheid. Daarnaast zullen stevig doorlopen en fietsen meestal voor minder klachten zorgen.

• Traag herstel van vermoeidheid en pijn. Iedereen moet herstellen van vermoeidheid en pijn, maar dit proces gaat een stuk langzamer bij zwangere vrouwen met bekkeninstabiliteit. Een korte activiteit kan er al voor zorgen dat deze vrouwen de volgende dag meer last hebben van vermoeidheid en pijn.

Manieren om pijnklachten bij bekkeninstabiliteit te verminderen

Helaas moet ik jullie teleurstellen, want er is niets wat je kunt doen om bekkeninstabiliteit direct te verminderen. Wél bestaan er manieren om de pijnklachten die door bekkeninstabiliteit veroorzaakt worden, te verlichten:

• Blijf in beweging. Wanneer je last hebt van bekkeninstabiliteit, is het belangrijk om actief te blijven om de spieren rondom je bekken te trainen. Wanneer deze spieren sterk zijn, kunnen ze jouw bekken beter opvangen en zul je minder last hebben van verschuivende botdelen in je bekken. Probeer bijvoorbeeld eens zwangerschapsgym. Dat is ook nog eens reuze gezellig, want je blijft in beweging samen met andere mommies to be!

• Neem je rust. Het klinkt misschien een beetje tegenstrijdig, maar naast bewegen is regelmatig rust nemen ook belangrijk. Zoek daarom naar een goede balans tussen actief bewegen en optimaal rusten en ontspannen.

• Wissel van positie. Het is belangrijk om niet te lang in dezelfde positie te staan of te zitten. Neem daarom regelmatig een nieuwe houding aan.

• Goede houding. Zorg ervoor dat je hoofd, schouders, heupen, knieën en enkels recht onder elkaar staan. Let er ook regelmatig op dat je je schouders laag houdt en niet onnodig optrekt.

• Probeer traplopen zo veel mogelijk te vermijden en de lift indien mogelijk te pakken. Is de trap de enige optie? Maak dan goed gebruik van de trapleuning ter ondersteuning en zorg ervoor dat je met een rechte rug de trap oploopt.

• Bukken en tillen. Voorkomen bukken en laat het tillen ook maar aan iemand anders over (gelukkig worden zwangere vrouwen maar al te graag geholpen). Is er niemand anders in de buurt en zul je toch moeten bukken of tillen? Vergeet dan niet om eerst door je knieën te gaan en daarna met een rechte rug te tillen. Til hierbij niet vanuit je rug, maar vanuit je armen en benen.

• Je hebt misschien de neiging om met je benen gekruist over elkaar te zitten, maar dit kun je liever vermijden tijdens de zwangerschap, net zoals zitten in kleermakerszit. Het is een beter (niet per se charmanter) idee om juist een beetje met je benen uit elkaar te zitten. Draai je bovenbenen ook een tikkeltje naar buiten en zorg ervoor dat je heup- en bilspieren volledig ontspannen zijn.

• Naast een goede zithouding maakt een goede stoel ook heel wat uit wanneer je last hebt van bekkeninstabiliteit. Vermijd lage en diepe stoelen, maar ga juist op een hoge stoel zitten.

• Opstaan (uit bed). Bij het opstaan uit bed is het belangrijk om allereerst je benen over de rand van het bed te brengen. Gebruik je armen vervolgens om jezelf omhoog te duwen totdat je recht op de rand van het bed zit.

• Zorg ervoor dat je gewicht goed verdeeld is over beide benen tijdens het staan, dus ook tijdens het aankleden. Ook is het belangrijk dat je voeten een tikje naar buiten gedraaid staan. Moet je toch een lange tijd rechtstaan? Probeer dan een beetje op en neer te wiebelen, van je linkerbeen naar je rechterbeen.

• Lange wandelingen kun je (hoe rustgevend ook) liever vermijden als je lastiggevallen wordt door bekkeninstabiliteit. Zet hoe dan ook kleine stappen om je bekken zo min mogelijk te belasten. Het is ook een goede tip om stevige schoenen te dragen die veel stabiliteit bieden. Blijven lopen is natuurlijk wel belangrijk om je zo fit mogelijk te houden, laat je hierin adviseren door de bekkenfysiotherapeut.

• De beste positie om in te liggen (en dus ook te slapen) is op je zij. Daarnaast kan je bekken meer ontspannen wanneer je een kussen tussen je knieën legt. Dit kan bijvoorbeeld een voedingskussen zijn. Ook bij het 'uit bed komen' zijn er bepaalde trucjes die helpen om je bekken zo min mogelijk over te belasten, vraag deze vooral na bij je bekkenfysio.

• Vraag hulp. Het is oké om hulp te vragen en bepaalde (huishoudelijke) taken tijdelijk uit handen te geven, als dit betekent dat jij wat meer kunt rusten en hierdoor je bekken minder hoeft te belasten.

• Het laten masseren van de onderrug en de billen kan helpen om de pijnklachten te verlichten. Niet altijd een partner in de buurt om je bekken te masseren? Een massagekussen als deze kan dan ook goed helpen!
  
  
• Een pittenkussen. Even opwarmen in de magnetron en het kussen helpt écht pijnverlichtend.
  
  
• Een speciaal kussen. Bij veel klachten kun je ervoor kiezen om een speciaal kussen met je mee te nemen, zodat je overal net wat beter zit. Dit kan bijvoorbeeld een simpel zitkussen van Herzberg zijn, of bij de medische winkel een anti-decubitus kussen. Deze worden vaak vergoed door je zorgverzekering!
  
  
• Een bekkenband. Laat je hierin altijd even adviseren door de fysiotherapeut, welke en wanneer je deze het beste kunt gaan dragen.

• Luister goed naar je lichaam en blijf niet met de klachten rondlopen. Het advies is altijd om zo snel mogelijk een fysiotherapeut op te zoeken; hoe sneller, hoe beter. Bekkenfysiotherapie kan helpen om deze klachten te verminderen door middel van massages en oefeningen.