Omgaan met vruchtbaarheidsproblemen: een kind krijgen is niet altijd vanzelfsprekend

Vruchtbaarheidsproblemen: wist jij dat het bij 1 op de 6 koppels voorkomt? Grote kans dus dat jij iemand met vruchtbaarheidsproblemen kent. Of dat je er zelf mee kampt. Wat zijn de oorzaken er en hoe ga je ermee om?

Huisje, boompje, beestje

Het lijkt allemaal zo vanzelfsprekend. Je wordt volwassen, raakt verliefd en krijgt kinderen. Maar zo simpel is dat helaas niet voor iedereen. Het proberen zwanger te raken kan een zware periode zijn. Je wil zo graag een baby, leeft extreem gezond, houdt continu je vruchtbaarheidsapp in de gaten en hebt al zolang ‘verplichte’ seks op je meest vruchtbare dagen. Maar het mag tot nu toe niet baten. Als je de huisarts belt, hoor je dat je eerst een jaar lang moet proberen. Want pas vanaf een jaar wordt er gesproken van een verminderde vruchtbaarheid. Na dit jaar wordt er overgegaan op onderzoek. Wat zijn de oorzaken van verminderde vruchtbaarheid?

Oorzaken van vruchtbaarheidsproblemen

Bij de man

Natuurlijk kan het zowel aan de vruchtbaarheid van de man als vrouw liggen. Bij de man wordt het veroorzaakt door een verminderde kwaliteit van de zaadcellen. Om een eicel te kunnen bevruchten moeten zaadcellen aan bepaalde voorwaarden voldoen:

• Er moeten genoeg zaadcellen zijn
• Ze moeten een ‘normale’ vorm hebben en onbeschadigd zijn
• Ze moeten zich goed kunnen voortbewegen

Voldoen de cellen niet aan één of meer van deze eisen? Dan wordt de vruchtbaarheid van de man al minder. Dit kan genetisch bepaald zijn of door schadelijke invloeden van buitenaf, zoals roken, alcohol, drugs, medicijnen, blootstelling aan schadelijke stoffen en chemicaliën (verf, zware metalen). Of door bepaalde ziektes en behandelingen die slecht zijn voor de zaadcellen, zoals chemotherapie of bestraling. Zelfs het dragen van strak ondergoed kan invloed hebben op de zaadkwaliteit, omdat de kwaliteit vermindert als de temperatuur van het zaad te hoog is. Niet alleen de kwaliteit van het zaad speelt een rol. Zo kan bijvoorbeeld ook verstopping van de zaadleiders voorkomen door bijvoorbeeld een SOA of ziektes. Ook kan het liggen aan problemen met klaarkomen.

Bij de vrouw

Bij een vrouw kunnen meerdere oorzaken gevonden geworden:

• Een verstoring in je hormonenkan zorgen voor een verminderde vruchtbaarheid. Hierbij kun je denken aan een onregelmatige menstruatiecyclus, het polycysteus ovarium syndroom of gewoon stress die jouw cyclus verstoort.
• Ook is verstopping van de eileiderseen oorzaak, wat veroorzaakt kan worden door chlamydia, ontstekingen of buikoperaties.
• Problemen met het baarmoederslijmvlies komen ook voor. Een bekende afwijking is endometriose. Het baarmoederslijmvlies zit in dit geval ook buiten je baarmoeder, wat zorgt voor een verminderde vruchtbaarheid.
• Een ongezonde leefstijl zoals alcohol, drugs en gewichtsproblemen kunnen ook zorgen voor een verminderde vruchtbaarheid.
• Je kan als vrouw antistoffen tegen zaadcellen hebben, waardoor bevruchting niet lukt.
• Vaginisme maakt het door verkramping van de spieren rondom de vagina onmogelijk voor de penis om binnen te dringen

Het kan echter ook dat het jou niet lukt om kinderen te krijgen, maar dat er nooit een oorzaak gevonden wordt.

Leeftijd van vrouw

Vrouwenemancipatie, het heeft ervoor gezorgd dat vrouwen tegenwoordig op latere leeftijd kinderen krijgen. Ze willen eerst nog carrière maken. En terecht, natuurlijk! De gemiddelde leeftijd waarop vrouwen kinderen krijgen is inmiddels gestegen tot rond de 30 jaar. Dat terwijl vrouwen tussen de 20 en 25 jaar het meest vruchtbaar zijn. Helaas betekent dit dat vruchtbaarheidsproblemen steeds meer voorkomen. Vanaf je 30^e begint je vruchtbaarheid af te nemen, vanaf 35 jaar vermindert de vruchtbaarheid snel en na je veertigste is de kans voor een vrouw om nog zwanger te raken klein.

Na een jaar nog niet zwanger

Zoals we zagen is sprake van een verminderde vruchtbaarheid zodra het een koppel na een jaar nog niet gelukt is zwanger te raken. Dit kan aan de vrouw of de man liggen, maar het kan natuurlijk ook zo zijn dat beiden een verminderde vruchtbaarheid hebben, wat de kans op een zwangerschap nog meer verkleint. Pas zodra via onderzoek bij een stel daadwerkelijk bewezen is dat één of beide partners echt geen kinderen kunnen krijgen, is sprake van onvruchtbaarheid, oftewel infertiliteit. Het is dan noodzakelijk om na te gaan denken over alternatieven zoals adoptie of draagmoederschap Het kan echter ook zijn dat de oorzaak van de verminderde vruchtbaarheid nog opgelost kan worden of dat er geen oorzaken gevonden worden. Het is dan mogelijk vruchtbaarheidsbehandelingen te ondergaan.

---

1 t/m 7 november is Europese week van vruchtbaarheid. Dit om het taboe op vruchtbaarheidsproblemen te doorbreken.

#TalkFertility

---

Omgaan met verminderde vruchtbaarheid

Het proberen zwanger te raken kan een zware periode zijn. Je kan aan bijna niks anders meer denken. Zeker als het na een jaar nog niet gelukt is, zie je het soms somber in. Je omgeving weet niet dat jullie het proberen, waardoor je soms onbedoeld ‘geraakt’ wordt door opmerkingen als ‘wordt het niet eens tijd’. Ondertussen raken vriendinnen of andere vrouwen in je omgeving zwanger en soms zit er zelfs een ‘ongelukje’ tussen. Het is lastig enthousiast te doen als je zelf steeds weer geconfronteerd wordt met je eigen kinderwens. Terwijl je het iedereen van harte gunt. Een kindje. Ook je relatie komt misschien wel onder spanning te staan. Je kan het gevoel hebben te kort te schieten als vrouw of man als het medisch probleem voornamelijk bij jou ligt. De seks is niet meer wat het geweest is in deze ‘verplichte’ vorm en jullie gaan beiden heel anders om met elke maand weer die teleurstelling.

Blijf praten

Het is vooral belangrijk met elkaar te blijven praten. Met je partner over wat je voelt. Maar wellicht ook met iemand van buitenaf. Soms kan dit voor positieve inzichten zorgen. Het kan helpen iemand, zoals je moeder of zus, in vertrouwen te nemen. Ook kan het nodig zijn professionele hulp in te schakelen. Ben je onder behandeling van een arts voor jouw vruchtbaarheidsprobleem? Grote kans dat je deze vorm van hulp dan aangeboden krijgt. Begint de arts er niet over? Vraag er gewoon om als jij het gevoel hebt dat nodig te hebben. Het kan ook helpen te praten met mensen die hetzelfde doormaken of ervaren hebben. Patiëntenvereniging Freya is opgezet voor patiënten met vruchtbaarheidsproblemen. Je kan hier alle informatie over vruchtbaarheidsbehandelingen terugvinden, maar je kan ook gemakkelijk contact zoeken met anderen die hetzelfde doormaken. Je hoeft het niet alleen te doorstaan. Hoe versterk je jouw vruchtbaarheid? Is bij jou P.C.O.S geconstateerd? Je kan zelf al flink veel doen om jouw kans op zwangerschap te vergroten.