Informed consent tijdens de bevalling: wat is dat?

De bevalling is een ontzettend bijzonder moment dat je – uiteraard – nooit meer zult vergeten. Dat je daarnaast ook enorm kwetsbaar bent tijdens de bevalling, en dat het wat hectisch kan verlopen zal waarschijnlijk ook geen verrassing zijn. Precies om deze reden is informed consent zo belangrijk. In de context van de bevalling betekent dit dat je voldoende informatie gekregen hebt om toestemming te kunnen geven voor medische gebeurtenissen tijdens de bevalling. Dit is heel belangrijk, aangezien je elke keuze tijdens de bevalling goed geïnformeerd wilt maken, en je natuurlijk wilt weten wat je rechten en opties zijn. Een duidelijk geval van power to the females. En daar worden we blij van. Maar goed, benieuwd wat je verder nog moet weten over informed consent? Lees snel verder!

Wat houdt informed consent in?

Voordat er een medische behandeling of ingreep plaatsvindt, moet de zorgverlener altijd informed consent van de patiënt krijgen. Je kunt pas echt toestemming voor een behandeling geven wanneer je voldoende informatie over deze behandeling ontvangen hebt; daarom spreken we van informed consent. Deze informatie zou jij als patiënt moeten ontvangen voordat jouw toestemming gevraagd wordt. Op deze manier wordt de kans dat jij een medische behandeling ondergaat zonder voldoende geïnformeerd te zijn hierover geminimaliseerd.

Informed consent tijdens de bevalling

Informed consent geldt ook voor behandelingen of spoedingrepen tijdens de bevalling. We weten – helaas – allemaal dat een bevalling soms onverwachts kan lopen, hoe graag je ook wilt dat dat níet gebeurt. Je wilt immers goed geïnformeerd zijn over jouw rechten en opties, maar ook over de mogelijke risico’s van een bepaalde behandeling voordat je hier toestemming voor geeft. Denk bijvoorbeeld aan vormen van pijnbestrijding of weeënopwekkers: eerst ontvang jij van jouw verloskundige of gynaecoloog de nodige informatie, en daarna krijg jij de mogelijkheid om jouw toestemming te geven.

Tijdens een bevalling kan het zo zijn dat een bepaalde medische ingreep met spoed uitgevoerd moet worden. Het klinkt dan misschien ook niet zo gek dat er op dat moment geen tijd is om alles uitgebreid te bespreken. In deze gevallen zal de arts een zo helder mogelijke maar korte uitleg van de behandeling of de ingreep proberen te geven. Op deze manier probeert de arts ervoor te zorgen dat jullie op dezelfde golflengte zitten, ondanks het gebrek aan tijd.

Wanneer jij tijdens de bevalling niet bij bewustzijn bent en een spoedingreep uitgevoerd moet worden (en de arts tevens niet weet wat jouw mening over deze spoedingreep is), zal de arts niet op jouw toestemming wachten. De arts zal in dit geval datgene doen waarvan hij of zij denkt dat dit het beste voor jou en de baby is.

Wat houdt informed refusal in?

Nadat jij voldoende geïnformeerd bent over de inhoud en de risico’s van een bepaalde behandeling en jouw rechten hierbij, is het jouw keuze om toestemming te geven of te weigeren. Zelfs wanneer jou geadviseerd wordt om een bepaalde behandeling of ingreep te laten uitvoeren omdat deze het leven van jouw baby of van jouzelf kan redden, is het nog steeds jouw recht om toestemming te weigeren.

Waarom is informed consent belangrijk?

Jouw bevalling draait volledig om jou, wat ook betekent dat jij volkomen op de hoogte moet zijn van alles wat er gebeurt. Dit geeft jou tevens een gevoel van controle. Daarnaast wil je natuurlijk niet het gevoel hebben dat jouw wensen niet gerespecteerd worden doordat er keuzes gemaakt worden zonder jouw toestemming. Je bent tijdens de bevalling immers enorm kwetsbaar, en een gebrek aan informed consent zou dan ook negatieve gevolgen kunnen hebben. Denk hierbij aan bevallingstrauma of PTSS. Dat wil je absoluut vermijden; jouw bevallingsdag zou juist één van de mooiste dagen van je leven moeten zijn!

Hoe kun je informed consent bereiken?

Je raadt het misschien zelf al, maar informed consent bereik je door zo veel mogelijk informatie op te vragen bij jouw verloskundige of gynaecoloog over mogelijke behandelingen of ingrepen tijdens de bevalling. Door hier vóór de bevalling al veel over te praten met je zorgverlener, zul jij je ook beter voorbereid voelen tijdens de bevalling. Op dat moment zul jij dan ook sneller toestemming kunnen geven (of weigeren) voor nodige ingrepen of behandelingen.

Geen idee welke informatie je zou kunnen opvragen bij jouw verloskundige of gynaecoloog? Denk hierbij aan de volgende topics:

• Welke vormen van pijnbestrijding zijn er? Wat zijn de voor- en nadelen van deze middelen? Welke pijnbestrijding zou jij willen gebruiken?
• Mogen er weeënopwekkers bij jou gebruikt worden?
• Om welke redenen zouden jouw vliezen gebroken mogen worden?
• Vind jij het oké om getoucheerd te worden tijdens de bevalling? Zo ja, hoe vaak zou jij dit oké vinden?
• Welke bevallingshoudingen zijn er, en welke lijkt jou het meest prettig?
• Mogen er naast verloskundigen en gynaecologen ook verloskundigen in opleiding bij jouw bevalling aanwezig zijn?
• Mag de gezondheid van jouw baby in de gaten gehouden worden met een CTG?
• Hoe sta jij tegenover een keizersnede?
• Wat zijn de voor- en nadelen van een vacuümpomp? Hoe sta jij tegenover een vacuümpomp?
• Wat zijn de voor- en nadelen van een knip? Hoe sta jij tegenover een knip?
• Vind jij het oké om een injectie met oxytocine te krijgen na de bevalling om grote hoeveelheden bloedverlies tegen te gaan?
• Wil je de navelstreng laten uitkloppen of meteen laten doorknippen na de bevalling?
• Hoe snel na de geboorte mag jouw baby onderzocht worden?