Echo's en echografie: alles wat je moet weten!
Echo’s en echografie: alles wat je moet weten!
Echo's en echografie, het bestaat al meer dan 100 jaar en is niet meer weg te denken uit de medische wereld. En niet uit ons leven, want zonder echografie konden wij niet naar onze ongeboren baby’s kijken. Wij vertellen jou alles wat je wil weten over echografie tijdens je zwangerschap.
Echografie, wat is het precies?
Echografie, ook wel echoscopie genoemd, is een techniek die gebruikmaakt van geluidsgolven. Al in 1912 bestond deze techniek, maar pas sinds 1961 wordt het gebruikt tijdens zwangerschappen. Het voordeel van echografie is dat het je zachte weefsels goed zichtbaar kan maken, daarom wordt het naast een zwangerschap, ook gebruikt om te kijken naar organen als de nieren, de spieren of het hart. De golven verplaatsen zich door het lichaam, maar niet alle golven gaan door je lichaam heen. Een deel wordt gereflecteerd, omdat ze bijvoorbeeld niet door bot of bloedvaten kunnen. De geluidsgolven worden dus gedeeltelijk gereflecteerd; deze overgangen worden in beeld gebracht. Een echo wordt gemaakt door een echoscopist, die hier een opleiding voor gevolgd heeft. Dankzij echografie en echoscopisten weten wij of alles oké is met ons, onze kleine of dat er afwijkingen te zien zijn.Het extreemhoge ultrageluid van de echo
De geluidsgolven van echografie hebben een erg hoge frequentie. Het is niet pijnlijk en onschadelijk. Er komt dan ook geen straling vrij die gevaarlijk kan zijn voor mens of baby. De frequentie van de geluidsgolven is zo hoog, dat het voor mensen niet hoorbaar is. Daarom wordt het ‘ultrageluid’ of ‘ultrasoon’ genoemd. Via een transducer of probe wordt het geluid in het lichaam gezonden. Deze houdt de echoscopist op je huid, met een tussenlaag scangel ertussen. Die gel is nodig omdat de geluidsgolven niet door lucht heen kunnen. Al is die luchtspleet piepklein, het zorgt ervoor dat je helemaal niks ziet op het beeldscherm. De probe zendt de geluidsgolven uit, maar vangt ook de gereflecteerde geluidssignalen weer op. Deze worden omgezet in een elektrisch signaal en de computer kan dit signaal omzetten in beeld. Dankzij de snelle ontwikkelingen van computers, is het beeld van echografie de afgelopen jaren enorm verbeterd.
Echo's tijdens de zwangerschap
Een echo van de zwangere buik wordt gemaakt om:
- de uitgerekende datum te bepalen
- te kijken of er afwijkingen zijn en het ongeboren kind gezond is
- te kijken naar de ligging van de baby
- gewoon even de kleine te bewonderen
Een inwendige of uitwendige echo
Er zijn tijdens een zwangerschap twee manieren om een echo te maken. Een uitwendige echo, via de buik, en een inwendige echo, via de vagina. Aan het begin van de zwangerschap gaat de voorkeur uit naar de inwendige echo, omdat het echotoestel zo dichter bij de baarmoeder komt. Dan zie je de placenta en baby een stuk beter. Het kindje is namelijk nog zo klein. Krijg jij een inwendige echo? Dan is je baby beter zichtbaar met lege blaas. Zodra de baby wat groter is, meestal vanaf 10 weken, wordt de uitwendige echo toegepast. Bij deze echo zie je de baby beter met volle blaas.
Wat zie je tijdens het maken van de echo?
Wat je precies ziet, hangt af van de leeftijd en grootte van je baby en van de soort echo die je laat maken. Een normale echo bekijkt een doorsnede van de baby, in zwart wit. Dit zijn 2D beelden. Vanaf vier en een halve week, kan al een echo gemaakt worden van de baby. De baby is dan niet meer dan een klein rondje van ongeveer drie millimeter. Een week later begint het hartje al te kloppen, wat op dat moment via een inwendige echo gespot kan worden. Dit hoeft echter niet, want het kloppend hartje is niet altijd zo vroeg zichtbaar. Vanaf zes weken begint er een echt mensje te ontstaan: het hoofdje en het rompje beginnen zich te scheiden. Vanaf vijftien of zestien weken wordt het geslacht van jouw minimensje zichtbaar (als hij of zij goed ligt). Tot een week of achttien, is het kindje in zijn geheel op een echoscherm te zien. Hierna wordt de baby zo groot, dat het uiteindelijk niet meer op één schermpje past.
De geluidsgolven van echografie zijn niet pijnlijk en onschadelijk. Er komt geen straling die vrij die gevaarlijk kan zijn voor mens of baby
Hoeveel echo’s krijg je tijdens je zwangerschap?
Hoeveel echo’s je precies krijgt, verschilt per verloskundigenpraktijk. Meestal krijg je een termijnecho rond de negen of tien weken. De naam verraadt het al: de termijn wordt vastgesteld. Ook krijg je een twintig-wekenecho om mogelijke afwijkingen op te sporen. Deze twee echo’s worden sowieso vergoed vanuit de basisverzekering. Het kan zijn dat jouw verloskundigenpraktijk ervoor kiest meer standaard echo's aan te bieden, zoals de groei-echo bij dertig weken en de liggingsecho bij 36 weken. Daarnaast kan de verloskundige ervoor kiezen extra echo’s te maken als wordt getwijfeld over de groei van de baby, de hoeveelheid vruchtwater of over andere mogelijke afwijkingen. Krijg je een meerling, dan worden altijd extra echo’s gemaakt die ook vergoed worden door de zorgverzekeraar.
Welke informatie krijg je tijdens het maken van de echo?
Tijdens de echo laat de verloskundige jou zien hoe jouw kindje ligt en bespreekt met jou de groei. De meeste zwangerschappen verlopen gelukkig zonder problemen. Maar het kan zijn dat de deskundige afwijkingen tegenkomt. Meestal krijg je dit direct ter plekke te horen, tijdens het maken van de echo. Niet alle afwijkingen kunnen aangetoond worden. Kleine afwijkingen kunnen niet altijd worden gezien en er wordt ook niet bewust naar gezocht. Ook zijn niet alle aandoeningen op te sporen met echografie.
Het maken van een pretecho
Kun je geen genoeg krijgen van het kijken naar je kleine en wil je een extra echo zonder dat je daar een verwijzing voor krijgt? Dan is het mogelijk een pretecho te laten maken. De naam zegt het al, deze is voor de lol en niet medisch noodzakelijk. Je kan kiezen of je dit in 2D, 3D of 4D laat doen en de prijzen variëren van €50 tot €120 euro, afhankelijk van het soort echo dat je laat maken.
Met de Babywatcher thuis kijken!
Je hebt een pretecho die je door een verloskundige laat maken, en je hebt de Babywatcher. Een echotoestel dat je tijdens je zwangerschap kan huren voor thuisgebruik. Het is heel eenvoudig in gebruik, zodat jij zelf je eigen echo's kan maken. Normaal mag er (in de meeste gevallen) maar één iemand mee naar de echo. Nu kun je samen met al je familie en vrienden, jouw kleine bewonderen en kijken wanneer jij daar zin in hebt. Gaapjes, hikjes, duimen; het komt allemaal voorbij.
