Yes, 13 weken zwanger...

betekent dat je het tweede trimester hebt aangetikt! Hallo verhoogde dosis energie (en fingers crossed voor minder zwangerschapskwaaltjes!). Dit betekent ook dat het weer tijd is voor een nieuwe echo, namelijk de 13 wekenecho. Sinds 1 september 2021 krijgen zwangere vrouwen deze extra echo standaard aangeboden, op advies van de Gezondheidsraad. Daarnaast hebben zwangere vrouwen ook de mogelijkheid om vanaf 11 weken zwangerschap de NIPT te laten doen. Maar wat houden deze 13 wekenecho en NIPT in, en waarom zijn ze zo belangrijk?

Wat houdt een 13 wekenecho in?

Net zoals de 20 wekenecho, is de 13 wekenecho een prenatale screening die uitgevoerd wordt door een echoscopist, die hier speciaal voor opgeleid is. Op deze echo is de groei van jouw baby en de ontwikkeling van de organen waarneembaar. En laten we eerlijk zijn, we grijpen elke kans aan om even te kijken naar dat kleine wondertje, toch?

Uiteraard is er op de 13 wekenecho nog niet zo veel te zien als op de 20 wekenecho. Maar wat de 13 weken- en de 20 wekenecho gemeen hebben, is dat ze beide dienen om mogelijke lichamelijke afwijkingen bij jouw baby op te sporen. Indien de echoscopist van mening is dat er een lichamelijke afwijking te zien is op de 13 wekenecho, zal vervolgonderzoek plaatsvinden in een academisch ziekenhuis.

Deze echo maakt tevens deel uit van een wetenschappelijke studie op landelijk niveau die tot en met 2024 duurt. Het is dan ook belangrijk om te weten dat jij als aanstaande moeder deze echo alleen kunt krijgen indien jij akkoord gaat met het deelnemen aan deze studie en toestemming geeft voor het gebruik van jouw data voor deze studie. Waarom jouw gegevens relevant zijn? Omdat ze bijdragen aan het onderzoeken van de voor- en nadelen van de 13 wekenecho. Zo kan deze echo voor meer zekerheid zorgen wanneer je een positieve uitslag krijgt, maar aan de andere kant ook voor meer onrust zorgen wanneer de uitslag twijfelachtig is. Door het delen van jouw ervaring en data help jij niet alleen de wetenschap met het verbeteren van de 13 wekenecho, maar ook andere aanstaande moeders voor wie deze echo belangrijk kan zijn. Mommies to be support mommies to be!

Wat houdt de NIPT in?

De NIPT, niet-invasieve prenatale test, is een bloedonderzoek en behoort net als de 13 wekenecho tot de prenatale screenings. Hierbij wordt er bloed uit jouw arm afgenomen. No worries, want er is absoluut geen risico op een miskraam. Maar waarom wordt er bloed afgenomen? De NIPT onderzoekt DNA, en het bloed van zwangere vrouwen bevat een kleine hoeveelheid DNA van de placenta. Dit DNA is meestal gelijk aan dat van hun baby. Op deze manier kan in het laboratorium nagegaan worden of de baby bepaalde lichamelijke aandoeningen heeft (down-, edwards- of patausyndroom). De NIPT gaat verder dan dit, aangezien ook andere chromosoomafwijkingen bij de baby, in de placenta of zelfs bij jou als zwangere vrouw gedetecteerd kunnen worden. In het geval van zogeheten ‘nevenbevindingen’, zal vervolgonderzoek in de vorm van een vruchtwaterpunctie of vlokkentest plaatsvinden om meer zekerheid te hebben over de aard van de nevenbevinding. Het is echter altijd aan jou als aanstaande moeder om te bepalen of je deze nevenbevindingen te weten wilt komen.

Net zoals de 13 wekenecho is de NIPT onderdeel van een wetenschappelijke studie. Daarom kun je dit bloedonderzoek enkel en alleen laten doen wanneer je deelneemt aan deze studie. Deze studie heeft als doel om te onderzoeken hoe de NIPT in Nederland verbeterd kan worden, en hoe zwangere vrouwen deze vorm van prenatale screening ervaren. Ook is het zo dat niet iedere zwangere vrouw voor de NIPT kan kiezen. Het is aan jouw verloskundige om te bepalen of er medische redenen zijn waardoor jij niet in aanmerking komt voor een NIPT. Het zou immers zo kunnen zijn dat de NIPT dan geen betrouwbare uitslag geeft.

Waarom zijn de 13 wekenecho en de NIPT zo belangrijk?

Nu hoor ik je denken: waarom is de 20 wekenecho niet voldoende? De 20 wekenecho is inderdaad voldoende, maar de 13 wekenecho biedt een voordeel. Bepaalde lichamelijke afwijkingen kunnen namelijk bij 13 weken zwangerschap al opgespoord worden. En natuurlijk geldt: hoe eerder, hoe beter. Wanneer er bij de 13 wekenecho een lichamelijke afwijking gevonden wordt, geeft dat meer tijd om na te denken over de toekomst, vergeleken met de 20 wekenecho. Zo kan er vervolgonderzoek plaatsvinden, of kunnen eventuele ingrepen gedaan worden. Bovendien geeft het aanstaande ouders meer tijd om na te denken of ze door willen gaan met de zwangerschap, in het geval van een ernstige afwijking.

Aangezien de NIPT een bloedonderzoek is, kan het andere afwijkingen dan de 13 wekenecho detecteren. Op deze manier is het een goede toevoeging op de 13 wekenecho. Kortom, beide prenatale screenings zijn belangrijk omdat ze vroegtijdig mogelijke afwijkingen bij de baby kunnen opsporen. Natuurlijk hopen wij dat deze onderzoeken jullie als aanstaande ouders juist zekerheid en rust bieden, en mogelijke twijfel volledig weghalen!

Bronnen:
https://www.pns.nl/nipt/hoe-gaat-de-nipt
https://www.rivm.nl/nieuws/vanaf-1-september-kunnen-zwangeren-kiezen-voor-13-wekenecho